Bloggsíða Stefáns Gíslasonar

Gleðihlaupið Þrístrendingur fór fram í sjötta sinn laugardaginn 20. júní sl. Að vanda var safnast saman að morgni dags á hlaðinu á Kleifum í Gilsfirði „rétt undir háum Hafurskletti“ og með Gullfoss í baksýn. Þarna fæddist Jóhannes Stefánsson (Jói á Kleifum) inn í stóran systkinahóp fyrir 105 árum og fimm árum síðar fæddist mamma (Gitta í Gröf) þarna líka inn í sama systkinahóp. Dofri, barnabarn Jóa, átti upphaflegu hugmyndina að Þrístrendingi fyrir nokkrum árum og síðan þá höfum við staðið fyrir þessu í sameiningu. Reyndar er þetta ekkert flókið. Fólk bara mætir heim að Kleifum tiltekinn laugardagsmorgun um Jónsmessuleytið, hleypur allan daginn, kynnist öðru fólki, upplifir náttúruna, stekkur yfir læk, drekkur úr læk, veður læk og líður vel um kvöldið. Einföld uppskrift!

Við lögðum fimmtán af stað frá Kleifum þennan morgun í ágætu og þurru veðri, svolitlum norðan kalda og 10 stiga hita. Veðurspáin sagði eitthvað um norðanátt og þoku í Húnaflóa og þá getur verið kalt. Svoleiðis var það alla vega á árum áður þegar ég var að alast upp við þennan flóa. Svoleiðis veður hét norðanfýla og þótti hvorki skemmtilegt né hentugt til heyskapar. Þennan morgun var greinilega einhver þoka á fjöllum en hún gat átt eftir að hopa. Stundum verða hlýindin kuldanum yfirsterkari.

Það leit reyndar út fyrir að við yrðum bara fjórtán, því að Birkir bóndi í Tröllatungu renndi ekki í hlað fyrr en við vorum rétt í þann mund að leggja af stað um hálfellefuleytið. Hann hafði orðið seinn fyrir og þurft að taka Jimmyinn sinn aðeins til kostanna á leiðinni. Það rauk enn úr förunum á Steinadalsheiðinni þegar við hlupum þar yfir.

Búin til brottfarar á hlaðinu á Kleifum. F.v.: Kristinn, Gunnar Viðar, Birkir, Þórir, Stefán, Nanna, Stefán Haukur, Guðrún Nýbjörg, Tómas, Ásdís, Sigrún María, Einar, Auður, Ágúst Karl, Bryndís María, Dofri. Hafursklettur á bak við alla og Gullfoss á bak við Dofra.

Okkur sóttist vel hlaupið á fyrsta áfanganum yfir Steinadalsheiði. Reyndar tíðkast ekkert endilega að hlaupa upp heiðina. Það er þreytandi. En spölurinn niður að norðanverðu er alþýðlegri. Heiðin var snjóléttari en ég hafði reiknað með, nýbúið að opna leiðina fyrir bílaumferð og allt í besta standi. Niðri í Steinadal þarf að vaða tvær ár en það vafðist ekki fyrir neinum. Þar var líka áð við Hestastein, sem sagan (les: Dofri) segir að hafi verið vitni í barnsfaðernismáli á sínum yngri árum. Þar var ekki stofnað til neinna nýrra barnsfeðernismála í þessari ferð.

Í lúxushlaupinu Þrístrendingi er nokkuð víða hægt að verða sér úti um fótabað og kalda bakstra. Snjóflóðaleitartíkin Hneta ryður brautina og Gunnar Viðar og Tómas Orri fylgja á eftir. Dofri tók myndina og á líka heiðurinn af fyrri hluta myndatextans. Myndin var tekin í leyfisleysi af FB-síðunni hans.

Eftir 18,99 km og 2:11 klst. vorum við komin að Stóra-Fjarðarhorni þar sem fyrsta áfanga hlaupsins lýkur jafnan með góðri áningu. Sumir voru reyndar ögn fljótari og aðrir lengur. Í svona hlaupi hefur hver þetta eins og honum hentar best, en liðið safnast þó alltaf saman í lok hvers áfanga. Það er miklu minna gaman að gera þetta einn!

Það er orðinn fastur liður í undirbúningi Þrístrendings að hringja í Vegagerðina á Hólmavík til að kanna hvort búið verði að opna Steinadalsheiðina. Það hefur oft staðið glöggt en alltaf bjargast dagana fyrir hlaup. Reyndar geta hlauparar sem best hlaupið yfir ófærar heiðar, en birgðaflutningar verða erfiðari ef vegurinn er ófær. Þá þarf að keyra um Þröskulda sem er talsvert lengri leið. En þennan dag var heiðin sem sagt orðin fær og þegar við komum að Stóra-Fjarðarhorni var Dofri mættur þar með nesti fyrir þá sem höfðu verið svo forsjálir að senda með honum kost norður yfir.

Eftir áningu við Stóra-Fjarðarhorn var lagt á Bitruháls. Leiðin yfir hann er hvorki brött né löng, en þó talsvert togandi upp að norðanverðu, rétt um 400 m hækkun á 4 km kafla. Af hálsinum sáum við til ferða Húnaflóaþokunnar úti í flóanum en við vorum sýnilega heppin þennan dag. Sólin var meira að segja farin að skína á okkur og gera okkur mögulegt að fækka fötum smátt og smátt. Gott veður er gott.

Dofri átti langtilkomumesta stökk dagsins. Sú var tíðin að þarna var fært yfir með hestakerru.

Í Móhosaflóa er hefðbundinn áningarstaður Þrístrendingshlaupara á Bitruhálsi. Í mínu ungdæmi var þarna brú yfir læk, búin til úr gömlum símastaurum og keflum innan úr símavírsrúllum. Á þeim undrastutta tíma sem liðinn er frá þessu ungdæmi eru keflin horfin og staurarnir einir eftir. Á staurunum kemur í ljós hvaða hlauparar eru meiri fimleikastjörnur en aðrir.

Ásdís er meiri fimleikastjarna en aðrir.

Segir nú ekki af ferðum okkar fyrr en við vorum komin niður af hálsinum og að myndarbýlinu Gröf í Bitru. Áfangi nr. 2 var sem sagt að baki og hafði lagt sig á 9,44 km og 1:32 klst. Í Gröf fæddist ég undir súð upp úr miðri síðustu öld í horfnum heimi þar sem rafmagn, skóli og ferðalög flokkuðust undir sjaldgæfan munað. Á þeim tíma kom eina rafmagnið á bænum frá vindrafstöð á þakinu sem dugði rétt fyrir tvær 12 volta ljósaperur. Þegar vindurinn blés almennilega var rafmagni safnað í rafgeyma til að hægt væri að hlusta á útvarpið í logni. Eina sem ég man eftir af þessum rafgeymum eru ferkantaðar glerkrúsir sem voru notaðar undir gróft salt í grautinn eftir að þær voru hættar að geyma rafmagn, blý og sýru. Skólaganga barna miðaðist í mesta lagi við þriggja mánaða kennslu á hverjum vetri í farskóla Fells- og Óspakseyrarskólahverfis, auk ótæpilegs heimanáms á köflum. Og helstu ferðalög voru búðarferðir að Óspakseyri á þýskum Farmal vor og haust, að ógleymdum kirkjuferðum og ýmsu snatti sem tengdist sláturtíð og öðru fjárragi. Jú, og svo labbaði maður stundum á næsta bæ með bréf í póst eða til að sækja ábyrgðarbréf.

Þennan dag var enginn heima í Gröf því að bróðir minn og sambýliskona hans höfðu brugðið sér eitthvað af bæ. Viðmiðin hafa breyst frá því að ég fæddist og Farmallinn ekki lengur eina farartækið.

Nanna og Þórir fyrir ofan bæinn í Gröf. Í baksýn eru gamli hænsnakofinn sem pabbi smíðaði (líklega 1960) og Grafargilið með fossunum sem léku bakgrunnstónlist æskunnar.

Eftir góða áningu í Gröf var lagt upp í síðasta áfangann inn Krossárdal. Klukkan var orðin 3 síðdegis, sól hátt á lofti og fyrirséð að vindurinn myndi standa í bakið á okkur það sem eftir væri. Enn var því lag að fækka fötum.

Hlaupaleiðin um Krossárdal er miserfið. Fyrstu kílómetrana frá Gröf er hlaupið eftir góðum bílvegi, en þegar komið er inn fyrir Einfætingsgil tekur við jeppaslóði. Honum sleppir við Skáneyjargil, tæpa 6 km fyrir innan Gröf. Næstu 2-3 kílómetra liggur leiðin um mýrar og móa sem eiga það til að gera þreytta fætur enn þreyttari. Eftir það er komið á hestagötur sem eru þokkalega fastar undir fæti og greiðar yfirferðar.

Skáneyjargilið var óvenju vatnsmikið þennan dag enda hlýtt í veðri og nægur snjór á fjöllum fyrir sólina til að bræða. Allir komust þó klakklaust yfir. Ég er stundum spurður hvort maður hafi ekki með sér vaðskó í svona ferðir. Því er til að svara að þess gerist náttúrulega engin þörf. Maður veður bara út í og svo upp úr aftur og heldur áfram að hlaupa. Það er hvorki flókið né óþægilegt og reyndar bara gott að kæla fæturna annað slagið eða „skipta um vatn í skónum“ eins og Gunnar Viðar, hlaupafélagi minn, er vanur að orða það.

Nanna, Þórir og Sigrún María hjálpast að á leið yfir Skáneyjargilið.

Mýrarnar og móarnir tóku líka enda og fyrr en varði vorum við komin að Krossárvatni. Þar tóku sumir það til bragðs að skipta aftur um vatn í skónum sínum og jafnvel öllum fötunum sínum líka. Sjálfur hef ég aldrei þorað að leggjast til sunds í fjallavötnum, en samt finnst mér eitthvað heillandi við svona tært vatn undir svona tærum himni. Kannski dýfi ég mér þarna ofaní næsta sumar ef veður leyfir.

Sigrún María á leið í land eftir sundsprett í Krossárvatni.

Frá Krossárvatni er ekki ýkja langt „suður af“ eins og það er kallað á þessum slóðum. Þegar klukkuna vantaði korter í fimm var ég aftur staddur á hlaðinu á æskuheimili mömmu. Síðasti áfanginn mældist 12,2 km og skeiðklukkan sýndi 1:44 klst. Að baki voru samtals 40,8 km hlaup, ganga og útivera í svo góðum félagsskap að ég var sjálfur orðinn ögn betri en þegar ég lagði af stað. Sumir voru komnir á undan mér og höfðu jafnvel bætt á sig svolitlum aukaendaspretti til að ná dagskammtinum upp í heilt maraþon, þ.e.a.s. 42,2 km. Sjálfur nennti ég því ekki, enda var Birna búin að elda súpu sem snædd var á pallinum við nýrra íbúðarhúsið á Kleifum. Það hús smíðaði pabbi fyrir Jóa mág sinn, líklega á árunum í kringum 1965. Held að það hafi tekist vel. Alla vega virkar vel að elda í því kjötsúpu. Takk Birna!

Bryndís María, Einar og Ásdís á kjötsúpupallinum á Kleifum. Dofri tók myndina og ég tók hana traustataki.

Mér líður alltaf vel að kvöldi Þrístrendingsdaga. Mér finnst gaman að hlaupa og er þakklátur fyrir að geta það. Á hlaupum hef ég líka kynnst mörgu góðu fólki og í hlaupum á borð við Þrístrending, þar sem tíminn er nægur og náttúran allt í kring, verða þessi kynni enn meira gefandi. Ég er afskaplega lánsamur maður!

Eftirtaldir hlauparar tóku þátt í Þrístrendingi 2015:

• Alla leið (3 fjallvegir með tilheyrandi):
  Auður Ævarsdóttir
  Ágúst Karl Karlsson
  Ásdís Káradóttir
  Birkir Þór Stefánsson
  Bryndís María Davíðsdóttir
  Einar Ingimundarson
  Guðrún Nýbjörg Brattberg Svanbjörnsdóttir.
  Gunnar Viðar Gunnarsson
  Kristinn Óskar Sigmundsson
  Sigrún María Bjarnadóttir
  Stefán Gíslason
  Stefán Haukur Jóhannesson
  Tómas Orri Ragnarsson
  Þórir Rúnarsson
• Tveir fjallvegir (Steinadalsheiði og Krossárdalur):
  Nanna Logadóttir
• Einn fjallvegur (Bitruháls):
  Dofri Hermannsson

Hinn hefðbundni Þrístrendingur.

Filed under: Hlaup | Tagged: Þrístrendingur, Bitruháls, Gröf, Kleifar, Krossárdalur, Steinadalsheiði | 2 Comments »

Gleðihlaupið Þrístrendingur var háð í fimmta sinn sl. laugardag, en í þessu hlaupi er skeiðað tvisvar þvert yfir Ísland sama daginn, að vísu þar sem það er mjóst. Hlaupið er hugarfóstur Dofra Hermannssonar, frænda míns frá Kleifum í Gilsfirði, en við frændurnir höfum hjálpast að við að láta það þroskast. Nú hefur hlaupið verið haldið fimm sinnum og alltaf verið framúrskarandi skemmtilegt (að okkar mati).

Fimmti Þrístrendingurinn hófst á hlaðinu á Kleifum, rétt eins og allir hinir Þrístrendingarnar. Ævi okkar Dofra hófst eiginlega líka á þessu hlaði, þ.e.a.s. ef tildrögin er rakin hæfilega langt aftur í tímann, til dæmis til ársins 1851 þegar Jón Ormsson, langalangafi minn og langalangalangafi Dofra settist að á Kleifum. Hann var talinn vel gáfaður, ráðhollur og gestrisinn. Þessir eiginleikar eru misarfgengir. Afkomendur Jóns bjuggu á Kleifum æ síðan þar til búskapur lagðist af einhvern tímann um aldamótin 2000. En hvað sem því líður var fríður hópur hlaupara samankominn þarna á hlaðinu  á 11. tímanum á laugardagsmorgun í býsna efnilegu veðri. Einhverjar spár gerðu ráð fyrir rigningu, en það gerðum við Dofri ekki. Í samræmi við það var þurrt, skýjað, hægur vindur, örlítil þoka til fjalla og hitinn rétt um 11°C. Þetta flokkast sem gott hlaupaveður.

Samtals lögðu 12 manns hlaupandi af stað frá Kleifum þennan morgun og einn á hjóli. Brottfarartíminn var ekki alveg samræmdur, þar sem sumir reiknuðu með að fara hægar yfir en aðrir 0g lögðu því fyrr af stað. En síðustu menn lögðu alla vega í hann stundvíslega kl. 10:51. (Þegar betur er að gáð á þessi tímasetning reyndar ekkert skylt við stundvísi, þar sem hlaupið átti annað hvort að byrja kl. 10:30 eða 11:00. Enginn veit hvort er rétt).

Allt tilbúið á hlaðinu á Kleifum. (Ljósm. Þröstur Árnason).

1. áfangi: Kleifar – Stóra-Fjarðarhorn, 18,88 km, 1:54:26 klst, 9,90 km/klst.
(Áður en lengra er haldið er rétt að taka fram að tölfræðin sem kemur hér fram í millifyrirsögnum skiptir engu máli, nánar tiltekið alls engu, sérstaklega ekki klukkustundafjöldinn. Þrístrendingur er tímalaust hlaup, þar sem þúsund ár verða sem einn dagur, eða öfugt. Hins vegar hefur höfundur pistilsins unað sér við leik að tölum í meira en hálfa öld og er illfáanlegur til að leggja þá áráttu til hliðar).

Leiðin lá að vanda niður heimreiðina frá Kleifum, þvert fyrir botn Gilsfjarðar og áleiðis upp Brekkudal upp á Steinadalsheiði. Ég fór mér hægt á uppleiðinni og spjallaði margt við Ragnar bónda á Heydalsá. Stefán sonur hans var þarna á hjóli, og þá verða ferðalög upp brekkur seinleg. Reyndar geta ferðalög upp þessar tilteknu brekkur verið seinleg á fleiri farartækjum. Stundum rifja ég upp bílferðir um þessar slóðir í lok 8. áratugs síðustu aldar. Fararskjótarnir mínir á þeim tíma áttu það til að hrökkva úr gír í brekkum, eða hreinlega að afþakka hvers konar klifur, sérstaklega í lausamöl. Þá var þrautalendingin að bakka upp.

Stefán Snær á leið upp Steinadalsheiðina.

Þegar komið var lengra upp í brekkurnar sást glöggt að nýliðinn vetur hafði verið óvenju snjóþungur sunnanvert í heiðinni. Hins vegar benti flest til að veturinn hefði verið snjóléttur að norðanverðu. Þetta kom heim og saman við staðhæfingar kunnugra um að snjóalögum hefði verið óvenju misskipt þennan vetur. Þannig er því líka oft varið með önnur heimsins gæði.

Efst á Steinadalsheiðinni var svolítil þoka, en samt var norðangolan ekki tiltakanlega köld. Þarna skildi ég við feðgana frá Heydalsá og einsetti mér að ná fyrstu mönnum. Það tókst ekki fyrr en komið var niður undir jafnsléttu að norðanverðu. Fátt bar annars til tíðinda, vöðin voru álíka blaut og venjulega og skórnir sömuleiðis, og sögurnar sem ég sagði líklega líka þær sömu og í fyrra.

Áning, Stóra-Fjarðarhorn, 20:12 mín, nokkrar skonsusneiðar og hópmynd
Við Stóra-Fjarðarhorn beið okkar bíll sem komið hafði með eitthvað af fólki og vistum frá Kleifum, þ.á.m. forláta kælibox sem ég hafði fyllt af mat og drykk fyrr um morguninn til að reyna að kaupa mér vinsældir. Veit ekki hvort það tókst, en eitthvað lækkaði alla vega í boxinu. Svo var tekin hefðbundin hópmynd, og eftir það hurfu sumir til síns heima og aðrir bættust í hópinn. Þrístrendingur er nefnilega svo frjálslegt hlaup að þar er fólki frjálst að koma og fara að vild. Hins vegar er bannað að týnast.

2. áfangi: Stóra-Fjarðarhorn – Gröf, 9,45 km, 1:31:12 klst, 6,22 km/klst.
Næsta mál á dagskrá var Bitruháls. Þar fer hlaupabrautin hæst í 400 m. y.s. sem er hæsti punktur leiðarinnar. Leiðin liggur upp Fjarðarhornssneiðinga sem voru einu sinni færir hestakerru, en síðan þá eru liðin mörg ár og fáein ræsi. Eitt þessara opnu ræsa er orðið að skyldumyndastað í Þrístrendingshlaupum, enda brúnir þess vel hlaðnar og Þrúðardalur grösugur í baksýn. Núna var reyndar þokuslæðingur þarna norðanvert í hálsinum og útsýni því nokkuð skert. En veðrið lék engu að síður við okkur með hægum vindi og hlýindum. Langermastakkar voru óþarfir.

Á leið upp Fjarðarhornssneiðinga.

Atli og Sonja byggðu brú yfir ræsið svo að allir kæmust yfir.

Meðal helstu kennileita á leiðinni yfir Bitruháls eru upptök Broddár. Þau eru merkileg meðal annars vegna þess að þar eru landamerki ættaróðalsins í Gröf. Að þessum landamerkjum kom ég þó ekki fyrr en á fullorðinsárum, einfaldlega vegna þess að ég átti ekkert erindi þangað. Á æskuárunum var erindisleysa lítið í tísku.

Greinileg upphlaðin hestagata liggur áleiðis niður Bitruhálsinn frá Broddá. Þegar komið er niður í svonefndan Móhosaflóa verður á vegi manns brú, eða öllu heldur eitthvað sem einu sinni var brú, búin til úr símastaurum og símavírakeflum. Nú hafa veður og fúi náð að tortíma keflunum, en staurarnir liggja eftir, líklega hættir að verða grænir aftur þótt sólin skíni, en engu að síður hentugir til jafnvægisæfinga.

Á brúnni í Móhosaflóa. Hún hefur látið mikið á sjá á örstuttum tíma (síðustu 45 árum).

Ég og skíðin sem pabbi smíðaði fyrir mig um daginn. (Ljósm. Dofri).

Segir nú ekki af ferðum okkar niður hálsinn að öðru leyti en því að við frændurnir gættum þess að segja öllum hlaupafélögunum frá því hversu einstaklega fótvissir við værum í ósléttu og grýttu landi, enda hefðum við alist upp við þessi skilyrði og lært að tipla fislétt á tám. Skipti það enda engum togum að ég rak tærnar í og steyptist fram yfir mig í grjótið. Þetta leit ekki vel út, eða var með öðrum orðum hvorki kúl né fallegt á að horfa. En meiðslin voru óveruleg. Þakklætið fyrir að hafa sloppið svona vel fylgdi mér það sem eftir var dagsins og næstu daga þar á eftir.

Hænsnakofinn ofan við túngarðinn í Gröf er að verða að föstum viðkomustað í Þrístrendingshlaupum, því að þar liggja enn skíðin sem pabbi smíðaði handa mér á ofanverðri síðustu öld. Þau höfðu sínar takmarkanir en voru engu að síður mikið notuð í skíðaferðum í hlíðinni fyrir ofan bæinn. Sjálfur átti pabbi miklu stærri skíði sem hann notaði til ferðalaga. Mig minnir að hann hafi líka átt skíðastafi, en oftast notaðist hann þó við einn langan og þungan broddstaf sem hægt var að renna sér á einum og sér niður brattar brekkur. Þá list lærði ég aldrei.

Áning, Gröf í Bitru, 44:21 mín, gestrisni og pönnukökur
Rögnvaldur bróðir minn og Arnheiður sambýliskona hans tóku að vanda vel á móti hlaupurunum þegar þeir birtust á hlaðinu við nýja glæsihúsið í Gröf. Nokkrir úr hópnum brugðu sér í stutta skoðunarferð í gamla bæinn þar sem ég fæddist undir súð einhvern tímann fyrir löngu í frekar vondu veðri síðla vetrar, en aðalverkefnið í þessari hvíld var að gæða sér á pönnukökum húsfreyjunnar. Þessar pönnukökur eru fyrir löngu orðnar eitt helsta aðdráttarafl Þrístrendings. Algengt er að boðið sé upp á kökur að hlaupum loknum, en mikið vantar upp á að það sama sé gert í miðjum hlaupum. Þarna hefur Þrístrendingur nokkra sérstöðu. Að vísu hafa sumir haft á orði að erfitt sé að hlaupa áfram eftir þessar móttökur, en ég lít á það sem skammtímavandamál, eða kannski bara upprifjun á því hvernig manni leið í gamla daga þegar maður var kominn í stígvélin á leið aftur út í heyskap eftir góðan kaffitíma síðdegis.

Við veisluborðið í Gröf. Hér fylgist Arnheiður húsfreyja með því að Fjölnismenn (og Gunnar) vanhagi ekki um neitt.

3. áfangi: Gröf – Kleifar, 11,84 km, 1:30:02 klst, 7,89 km/klst.
Við Gitta mín fylgdumst að fyrsta spölinn frá Gröf áleiðis fram í Krossárdal. Fátt er skemmtilegra en að hlaupa með börnunum sínum – og það breytist ekkert þó að þau séu farin að nálgast þrítugt. Já, og við vorum sem sagt á leiðinni fram í Krossárdal, því að á mínum bernskuslóðum fer maður fram til dala og út til sjávar. Þetta veldur stundum misskilningi hjá þeim sem fara inn til dala og fram til sjávar.

Það teygðist töluvert úr hlauparahópnum á leiðinni fram dalinn, en þó ekki meira en svo að hver og einn sæi ekki til næsta manns á undan. Þannig minnka líkur á að einhver villist, en þarna er ekki greinileg slóð alla leið. Norðanmennirnir Gunnar Atli og Gísli Einar fóru mikinn á þessum kafla og Gunnar Viðar fylgdi þeim eftir, enda lítið fyrir að dragast aftur úr. Ekki sáust þreytumerki á nokkrum manni þó að kílómetrarnir væru farnir að nálgast fjórða tuginn. Sporin léttust enn frekar þegar komið var suður að Krossárvatni. Sumir gengu svo langt að leggjast til sunds í vatninu, en aðrir nutu þess að vera aftur komnir á greinilega götu og mjúkt undirlag.

Dofri á sundi í Krossárvatni. Tíkin Hneta er greinilega þreytt á þessu athæfi (en líklega vön).

Og þá opnaðist okkur sýn út á Breiðafjörð. (Ljósm. Sonja Sif).

Þykkir skaflar voru sums staðar í Kleifunum, en leiðin var samt öll greiðfær. Fyrr en varði opnaðist sýn út á Breiðafjörðinn og veðrið, sem hafði í raun leikið við okkur allan daginn, varð jafnvel enn betra. Sólin kíkti meira að segja á okkur til að auka enn á gleðina. Loks var ekkert annað eftir en að tipla niður Hafursgötuna og niður túnið á Kleifum. Þangað kom ég rétt fyrir klukkan 5. Atli, Gísli og Gunnar voru hvergi sjáanlegir, enda höfðu þeir brugðið sér út að hlaupa niður á þjóðveg. Dagleiðin var nefnilega ekki orðin nema rúmlega 41 km, og auðvitað fannst þeim ekki taka því að hætta fyrr en fullri maraþonvegalengd væri náð. Við hin létum það hjá líða, nema hvað ég skokkaði aftur upp túnið og uppundir Hafursgötu til móts við þá síðustu í hópnum.

Sonja Sif á brúninni. Góður dagur og 41 km senn að baki.

Sögulok og kjötsúpa
Fyrr en varði höfðu allir skilað sér og eftir einhver fataskipti og almenna tiltekt í farangrinum var sest að veisluborði úti undir vegg á Kleifum. Þar hafði tengdamóðir Dofra galdrað fram dýrindis kjötsúpu sem var einstaklega vel þegin að loknu dagsverki. Þetta gat varla orðið betra!

Birna, Dofri og Birgitta á pallinum á Kleifum í kjötsúpuveislu að hlaupi loknu.

Hlaupafélagar dagsins
Eftirtaldir hlauparar tóku þátt í Þrístrendingi 2014:

• Alla leið (3 fjallvegir með tilheyrandi):
  Dofri Hermannsson
  Gautur Þorsteinsson
  Gísli Einar Árnason
  Gottskálk Friðgeirsson
  Gunnar Atli Fríðuson
  Gunnar Viðar Gunnarsson
  Karl Jón Hirst
  Magnús Jónsson
  Rósa Friðriksdóttir
  Sonja Sif Jóhannsdóttir
  Stefán Gíslason
• Tveir fjallvegir (Steinadalsheiði og Krossárdalur):
  Birna Guðmundsdóttir
• Tveir fjallvegir (Bitruháls og Krossárdalur):
  Birgitta Stefánsdóttir
• Einn fjallvegur (Steinadalsheiði):
  Ragnar Bragason
  Stefán Snær Ragnarsson (hjól)
• Einn fjallvegur (Krossárdalur):
  Hulda Lilja Guðmundsdóttir

Filed under: Hlaup | Tagged: Þrístrendingur, Bitruháls, Gröf, Kleifar, Krossárdalur, Steinadalsheiði | 4 Comments »

Fjalla- og skemmtihlaupið Þrístrendingur var háð í fjórða sinn laugardaginn 22. júní sl., en eins og allir vita snýst þetta hlaup um að fara tvisvar þvert yfir Ísland sama daginn, nánar tiltekið með því að fara um þrjár sýslur, þrjár strandir og þrjá fjallvegi. Dofri Hermannsson, frændi minn frá Kleifum í Gilsfirði, sló upphaflega fram hugmyndinni um þetta hlaup, og síðan þá höfum við hjálpast að við að láta hana verða að veruleika. Það er óháð og hlutlaust mat mitt að alltaf hafi vel tekist til, þó sjaldan eins vel og í þetta skipti.

Kleifar í Gilsfirði eru sjálfsagður upphafsstaður fyrir Þrístrending af því að Kleifar eru einmitt upphafsstaður okkar Dofra beggja. Það tiltekna upphaf má rekja aftur til ársins 1851 þegar Jón Ormsson flutti frá Króksfjarðarnesi að Kleifum. Þessi Jón var langalangafi minn og langalangalangafi Dofra og var talinn „vel gáfaður, ráðhollur og gestrisinn“. (Þessar mikilvægu upplýsingar er að finna í 2. bindi Dalamanna eftir séra Jón Guðnason, (bls. 517), sem gefið var út í Reykjavík á kostnað höfundar 1961). Sonur Jóns var Eggert langafi minn á Kleifum (talinn vitur maður og lögkænn). Dóttir hans var Anna Eggertsdóttir, sem bjó á Kleifum með Stefáni Eyjólfssyni eiginmanni sínum. Meðal barna þeirra voru Birgitta móðir mín og Jóhannes afi Dofra. Þannig var nú það og þaðan er Stefánsnafnið komið. Lýkur hér þessum ættfræðilega inngangi.

Veðrið á laugardaginn var svo gott að vafi leikur á að annað eins hafi sést á þessum slóðum, nema í Þrístrendingi í fyrra þegar það var jafnvel enn betra. Hægur vindur blés úr óskilgreindri átt, fá ský á himni og sólin skínandi glöð. Hitastig á láglendi var um 8°C um morguninn en var komið nálægt 15°C síðdegis.

Glaðir hlauparar á hlaðinu á Kleifum á sólbjörtum laugardagsmorgni. Hafursklettur og Gullfoss í baksýn.

Á slaginu 11:07 að morgni þessa sólríka laugardags lagði fríður hópur hlaupara af stað frá Kleifum sem leið liggur niður heimreiðina. Þarna voru samtals 11 hlauparar á ferð, nógu harðsnúnir til að leggja í Þrístrending allan. Fleiri áttu eftir að bætast við síðar. Höfuðpaurinn Dofri tók að sér að vera bílstjóri, auk þess sem hann sá um að allt færi sómasamlega fram, dyggilega studdur af yngstu dóttur sinni Rún. Bílferðin kom sér vel, því að með henni sköpuðust tækifæri til að senda fólk og vistir milli staða eftir þörfum.

Á harðaspretti niður heimreiðina frá Kleifum. Bara 41 km eftir! Bæjarstjórahjónin á Ísafirði fremst í flokki.

Hlaupið allt gekk eins og í skemmtilegri sögu. Steinadalsheiðin reyndist enginn farartálmi, enda vegurinn orðinn vel jeppafær eftir veturinn. Við Heiðarvatn var áð um stund, en þar liggur vegurinn yfir hæðina hæst (um 340 m.y.s.). Þegar komið var norður af heiðinni og niður í Steinadal þurfti að fara yfir tvö vöð. Stundum hafa Þrístrendingsfarar reynt að stikla þar á steinum og komast yfir þurrum fótum, en að þessu sinni var óvenjumikið vatn í ám og ekkert annað að gera en vaða sem leið lá.

Heitir þetta ekki „að ráðast á vaðið þar sem það er blautast“? Hér eru Helgi og Birkir á fullri ferð.

Við Stóra-Fjarðarhorn var áð að vanda og tekið upp nesti skammt þar frá sem eitt sinn stóð samkomuhús Ungmennafélagsins Gróðurs í Kollafirði. Það var reist sumarið 1936 en er nú löngu horfið frá þessum stað og tekið til við að þjóna sem vélageymsla í nágrenni Hólmavíkur ef mig misminnir ekki. Faðir minn sá um „að innrétta húsið, og unnu félagar [í ungmennafélaginu] að því með honum“, eins og segir í samantekt Sigurðar Jónssonar um Ungmennafélagið Gróður í bókinni Strandir 2 (bls. 436), sem Búnaðarsamband Strandamanna gaf út 1985. Í þessu húsi fór ég á eina af mínum fyrstu skemmtunum, nánar tiltekið félagsvist og jafnvel líka dansleik, líklega árið 1969.

Áð við Stóra-Fjarðarhorn. Alltaf sama blíðan! Samt fannst þarna aðeins fyrir innlögninni inn Húnaflóann. Hún er sjaldan tiltakanlega hlý.

Víkur nú sögunni aftur að hlaupum til að sporna við þeirri viðleitni pistilsins að breytast í ævisögu eða ættfræðirit. Við Stóra-Fjarðarhorn bættust óþreyttir liðsmenn í hópinn og að sjálfsögðu átti þessi öflugi flokkur ekki í neinum vandræðum með Bitruhálsinn. Þar bar eftirfarandi helst til tíðinda:

1. Allir fóru nánast beint upp hlíðina þar til komið var á hestagötuna upp Fjarðarhornssneiðinga, í stað þess að fara meira á ská til hægri og lenda í hálfgerðum ógöngum eins og stundum hefur borið við.
2. Talsverð aurbleyta var efst á hálsinum, svo mjög að lá við skótjóni.
3. Enginn snjór var við upptök Broddár
4. Fyrstu mönnum (les: Birki) lá svo á að hefðbundin áning við Móhosaflóalæk fórst fyrir. Þar með missti hópurinn af árlegum fræðslufyrirlestri um tannhirðu barna í ungdæmi mínu á ofanverðri 19. öld (eða var það sú tuttugasta)?

Á fullri ferð efst á Bitruhálsi. Arnar ofurhlaupari og Helgi Kárason í fararbroddi. Strandafjöllin í baksýn. Eins og sjá má er gatan yfir hálsinn greiðfær. Þarna var farið með hestakerrur í gamla daga.

Um kl. 3 voru allir komnir í hlað á æskuheimili mínu í Gröf. Þar tóku foreldrar mínir við búi vorið 1956, rétt um það bil 9 mánuðum áður en ég fæddist, og bjuggu þar alla tíð síðan meðan báðum entist aldur. Þar býr nú Rögnvaldur bróðir minn og Arnheiður sambýliskona hans. Þau tóku vel á móti hlaupurunum að vanda og veittu kaffi, pönnukökur, skinkuhorn og fleira að miklum rausnarskap. Einhverjir úr hópnum gáfu sér líka tíma til að líta sem snöggvast á fornminjar sem þarna eru frá uppvaxtarárum mínum (og jafnvel enn eldri).

Inga Dís, Sigurður Freyr, Lína og Dofri í slökun á hlaðinu í Gröf. Ef vel er gáð má sjá Arnheiði húsfreyju vinstra megin á myndinni og Rögnvald bónda við húsvegginn. Og Rósmundur skíðagöngukappi er þarna líka.

Eftir þessa góðu áningu í Gröf var ekkert eftir nema skokka þriðja og síðasta hluta leiðarinnar, suður Krossárdal að Kleifum. Reyndar liggur leiðin í vestur en ekki suður, en samkvæmt málvenju er þetta samt suður. Maður fer líka „fram“ dalinn en ekki „inn“ á leið sinni frá sjónum. Þessi síðasti hluti er lágur en seinfarinn, því að hluti leiðarinnar liggur um mýrar og móa sem vefjast iðulega fyrir fótum. Yfirferðin varð því hæg á köflum, en þess meira spjallað.

Sigríður, Inga Dís og Sigurlín komnar suður (vestur) fyrir Krossárvatn, (sem er þó ekki vatnið sem sést á myndinni). Felix skammt undan. Stutt eftir suður (vestur) af.

Þegar komið var fram á brúnina við Hafursklett ofan við Kleifar var sólin enn í hátíðarskapi. Ætli það hafi ekki einmitt verið þá sem ég mundi að mér hafði einhvern tímann verið sagt að fólk sem er hvítt á hörund ætti e.t.v. að prófa að nota sólarvörn ef það er fáklætt úti í sólskini í 6 klukkutíma samfleytt. Dofri hlaupstjóri kom á móti okkur þarna upp í brúnina og hafði meira að segja gefið sér tíma til að kasta steinum úr Hafursgötunni, en svo nefnist heldur brött gata eða einstigi niður með Hafurskletti niður á graslendið við Kleifar.

Horft niður Hafursgötuna, heim að Kleifum og út á Gilsfjörð. Hafursklettur til hægri.

Nokkrum mínútum síðar var allur hópurinn saman kominn á hlaðinu á Kleifum, sumir sjálfsagt „lúnir eftir langan dag í sólinni“, eins og segir í kvæðinu, en aðrir svo tilfinnanlega óþreyttir að þeir þurftu endilega að bæta á sig svo sem einum kílómetra til að dagleiðin næði 42,2 km. Á hlaðinu var kíkt í nestispoka og kannski skipt um skó eða föt, já og reyndar líka um eitt jeppadekk sem hafði fengið nóg af vestfirskum vegum. Síðan rann upp kveðjustund og hlaupararnir héldu hver til síns heima (eða í sund á Reykhólum). Ef gleði væri tekin með í útreikninga á vergri landsframleiðslu hefði sést greinileg sveifla í línuritum Hagstofunnar þennan dag!

ÍR-ingar á hlaðinu á Kleifum að loknu góðu dagsverki í góðu veðri. F.v.: Inga Dís, Sigurður Freyr, Felix, Sigurlín, Helgi, Jón, Sigríður, Arnar, Dofri Þ.

Eftirtaldir hlauparar tóku þátt í Þrístrendingi 2013:

• Alla leið (3 fjallvegir með tilheyrandi):
  Arnar Aðalgeirsson
  Birkir Þór Stefánsson
  Daníel Jakobsson
  Felix Sigurðsson
  Helgi Kárason
  Hólmfríður Vala Svavarsdóttir
  Jón Grímsson
  Sigríður Gísladóttir
  Sigurlín Birgisdóttir
  Stefán Gíslason
• Tveir fjallvegir (Steinadalsheiði og Krossárdalur):
  Dofri Þórðarson
• Tveir fjallvegir (Bitruháls og Krossárdalur):
  Rósmundur Númason
  Sigurður Freyr Jónatansson
• Einn fjallvegur (Krossárdalur):
  Inga Dís Karlsdóttir

Filed under: Hlaup | Tagged: Þrístrendingur, Bitruháls, Gröf, Kleifar, Krossárdalur, Steinadalsheiði | 4 Comments »